ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΟΜΑΔΑ Α
ΘΕΜΑ Α 1 1
Σε κάθε μια από τις ακόλουθες προτάσεις περιέχεται ένα (μόνον) λάθος. Να το υπογραμμίσετε και να συμπληρώσετε δίπλα το σωστό:
1. Ο εντολοδόχος των μεγάλων Δυνάμεων πρίγκιπας Γεώργιος ανέλαβε τα καθήκοντά του στις 9/ 10/ 1898 …………………………………..
2. Με τον Οργανικό Νόμο του 1900 δόθηκε λύση σε ακανθώδη πολιτικά ζητήματα ……………………………………..
3. Στις 18 Μαρτίου 1901 ο Γεώργιος απέλυσε τον Ιωάννη Σφακιανάκη από το αξίωμα του υπουργού. ………………………………….
4. Στο τέλος του 1904 προκηρύχτηκαν εκλογές για την ανάδειξη 94 βουλευτών. ………………………………………
5. Οι επαναστάτες αιφνιδίασαν τον Ηγεμόνα και κήρυξαν την επανάσταση (του Θερίσου) στις 14 Μαρτίου 1905. ……………………………………………..
6. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Χαρίλαος Τρικούπης κάλεσε στις 12 Μαρτίου τους αντιπροσώπους του αθηναϊκού τύπου και προέβη σε σκληρές δηλώσεις κατά του Βενιζέλου. …………………………………………………
7. Ο βασιλιάς της Ελλάδας Γεώργιος Α ΄ υπέδειξε ως νέο Ύπατο Αρμοστή τον Ανδρέα Ζαΐμη. …………………………………………….
8. Όταν υψώθηκε στο φρούριο της Σούδας η Ελληνική σημαία οι μεγάλες δυνάμεις απαίτησαν αμέσως την υποστολή της. …………………………………………….
9.Ο Βενιζέλος απέστειλε στην Κρήτη ως διοικητή το φίλο του Ίωνα Δραγούμη. ………………………………………………………………
10. Στις 14 Φεβρουαρίου 1913 αφαιρέθηκαν από το φρούριο της Σούδας οι σημαίες των Μ. Δυνάμεων και της Ρωσίας. ………………………………………………..
( Μον. 10 )
ΘΕΜΑ Α12
‘’Προσωρινή κυβέρνησις της Κρήτης ’’ : Σύντομος ορισμός
¨Πολιτοφυλακή της Κρήτης¨ : Σύντομος ορισμός
( Μον. 10 )
ΘΕΜΑ Α21
Η ρύθμιση του εκκλησιαστικού ζητήματος από την πρώτη κυβέρνηση της Κρητικής πολιτείας
(Μον.15 )
ΘΕΜΑ Α22
Να στηρίξετε τη φράση του βιβλίου σας: Ο Πρίγκιπας ( θορυβημένος από την ταχύτατη επέκταση της επανάστασης του Θερίσου ) προχώρησε στη λήψη σπασμωδικών μέτρων.
( Μον. 15 )
ΟΜΑΔΑ Β
Β1
Με βάση τα κείμενα που ακολουθούν και τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε τα αιτήματα των επαναστατών στο Θέρισο (1905 ).
Κείμενο 1
Το διάγγελμα που επιστράτευσε τις αντιπολιτευτικές δυνάμεις της Κρήτης στις τάξεις του Θερίσου κυκλοφόρησε στις 10 Μαρτίου του 1905:«[...] Αι ελπίδες μας περί ενώσεως διεψεύσθησαν και οι μακροί και αιματηροί του παρελθόντος εθνικοί των Κρητών αγώνες περιωρίσθησαν εις την ίδρυσιν μιας αρμοστείας, ήτις υπό τον τύπον της προσωρινότητος τείνει να καταστή διαρκής. [...] Καλούμεν όθεν πάντας [...] όπως σπεύσωσι να ενθαρρύνωσιν ημάς [...] καταλύοντες την προσωρινήν ταύτην αρμοστείαν, την απομακρύνουσαν ημάς του επιδιωκομένου σκοπού και ανακηρύσσοντες ως άρχοντα [...] την Α,Μ. Γεώργιον τον Α'».
[Α. Μακράκη, Ελευθέριος Βενιζέλος (1864-1910), Η διάπλαση ενός εθνικού ηγέτη, εκδ. ΜΙΕΤ.
Αθήνα 1992, σελ. 407-408]
Κείμενο 2
Το κύριο αίτημα των επαναστατών τον Θερίσου ήταν η ένωση της Κρήτης μα την Ελλάδα. Πράγματι η αποτυχία της εξαετούς εξωτερικής πολιτικής του πρίγκιπα Γεωργίου, Υπάτου Αρμοστή της Κρήτης, είχε προκαλέσει εσωτερική δυσαρέσκεια στο νησί και είχε δώσει την ευκαιρία στην αντίπαλη πολιτική παράταξη, που είχε ήδη συγκροτηθεί κατά την περίοδο 1901-1905 υπό την ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου, να επιδιώξει νέες πρωτοβουλίες, ανεξάρτητες από τους χειρισμούς και την πολιτική τον πρίγκιπα.
Το γεγονός ότι η ένωση δεν ήταν άμεσα εφικτή φαίνεται να ήταν εξαρχής κοινή συνείδηση. Γι' αυτό κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι δεν ήταν καν στους πρωτεύοντες στόχους του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Η άποψη όμως αυτή δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα πράγματα, αν λάβουμε υπόψη ότι αρκετό καιρό πριν ο ίδιος διαβεβαίωνε πως μόνο με την πίεση κάποιου τοπικού πραξικοπήματος θα μπορούσε να καμφθεί η εμμονή των Μεγάλων Δυνάμεων στην τακτική της παράτασης και διαιώνισης του καθεστώτος της κρητικής αυτονομίας. Είχε, μάλιστα, διαβλέψει ότι η μαζική υποστήριξη μιας τέτοιας κινητοποίησης από μέρους τον κρητικού λαού θα μπορούσε να είναι ο πιο αποφασιστικός παράγοντας επιτυχίας του εγχειρήματος, με το δεδομένο ότι οι τοπικές στρατιωτικές δυνάμεις ήταν ανεπαρκείς για ευρύτατη σύγκρουση και ακόμη ότι οι μεγάλες Δυνάμεις δε θα ήθελαν για κανένα λόγο να εμπλακούν σε πόλεμο με τους Κρητικούς…
[ Σ. Αλιγαζάκη, Θέρισο 1905, εκδ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών « Ελευθέριος Βενιζέλος », Χανιά 2003, σελ.
(Μον.25 )
Β2
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και τα παραθέματα που ακολουθούν να αιτιολογήσετε τη στάση του Βενιζέλου απέναντι στην πρόθεση των Κρητών βουλευτών να λάβουν μέρος στις εργασίες της Ελληνικής Βουλής
Κείμενο 1
«Της Ελλάδος μη αποδεχθείσης εισέτι το Κρητικόν κήρυγμα της ενώσεως η Κρήτη, ούτε από απόψεως εσωτερικού δημοσίου δικαίου πολύ δε ολιγώτερον από απόψεως διεθνούς δικαίου, δύναται να θεωρηθή αποτελούσα μέρος της Ελληνικής Επικρατείας, ώστε να δικαιούται ν' αντιπροσωπεύηται κατά το Σύνταγμα εν τω εν Αθήναις Βουλευτηρίω [...] Η Κυβέρνησις είναι αδύνατον να δεχθή όπως προεδρεύσουν οι αναφερόμενοι μετά. των νομίμων αντιπροσώπων τον Ελληνικού λαού, υπομιμνήσκει δ' ότι απόπειρα τυχόν αυτών, όπως βιαίως πραγματοποιήσωσι τους σκοπούς των, θ' απετέλει έγκλημα κατά της εν Ελλάδι καθεστηκυίας τάξεως, την οποία έχει η κνβέρνησις καθήκον να προασπίσει και αν ακόμη ευρεθή εις την λυπηροτάτην ανάγκην να χρησιμοποίηση προς τούτο την ένοπλον δύναμιν. Η κυβέρνησις άλλως τε ελπίζει ότι οι Κρήτες αντιπρόσωποι δεν θα φθάσουν να ωθήσουν τα πράγματα μέχρι τοιαύτης ακρότητος και ότι ο εγνωσμένος αυτών πατριωτισμός θα τους ανάγει εις την αναγνώρισιν ότι ο επιδιωκόμενος υπ' αυτών Εθνικός σκοπός ήκιστα δύναται να υπηρετηθή διά προκλήσεως εσωτερικών αταξιών και ανωμαλιών».
[Κ Σβολόπσυλος, Ιστορία τον Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΔ', Εκδοτική Αθηνών,
Αθήνα 1977. σελ. 284]
Κείμενο 2
Η συνείδηση της ανεπάρκειας των προϋποθέσεων οι οποίες θα ήταν δυνατόν να επιτρέψουν την αποτελεσματική διεκδίκηση των εθνικών δικαίων στο στρατιωτικό ή το διπλωματικό πεδίο ενίσχυσε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην απόφαση να καλλιεργήσει κλίμα υφέσεως στις σχέσεις τον με τους βαλκανικούς γείτονες και, ιδίως, την Τουρκία. Ο νέος Έλληνας πρωθυπουργός επιδίωκε, πράγματι, από το ένα μέρος να αποφύγει μια άκαιρη και ίσως μοιραία περιπέτεια και από το άλλο να κερδίσει πολύτιμο χρόνο στην προσπάθεια για την ενίσχυση του ένοπλου δυναμικού της χώρας. Η άμεση συνειδητοποίηση της γενικότερης αυτής αναγκαιότητας εξηγεί τη συγκρατημένη και μετριοπαθή στάση του απέναντι στην επικυρίαρχη Τουρκία, στα τελευταία ιδίως χρόνια της πολιτείας του στην Κρήτη. Θα ήταν ακόμη δυνατόν να υποστηριχθεί ότι, ευθύς μετά τον Ιούλιο του 1908, είχε προσωρινά τουλάχιστον συμμεριστεί τις τολμηρές ελπίδες ευρύτερων κύκλων του πανελληνίου για μια εποικοδομητική συνεργασία των δύο λαών στα πλαίσια του φιλελεύθερου συντάγματος που επαγγελλόταν η νεοτουρκική επανάσταση και, κατ' επέκταση, στο επίπεδο των διακρατικών ελληνοτουρκικών σχέσεων. [...] Άμεσα συναρτημένη με τη γενικότερη αυτή φροντίδα είναι δυνατόν να θεωρηθεί και η τακτική του Βενιζέλου στην αντιμετώπιση των ειδικότερων προβλημάτων της Κρητικής Πολιτείας.
[Κ. Σβολόπουλος, Ιστορία τον Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΔ', Εκδοτική Αθηνών,
Αθήνα 1977, σελ. 280]
(Μον.25 )
Επαναληπτικό Διαγώνισμα (διάρκεια δύο διδακτικές ώρες)
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑ :
ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΒΑΘΜΟΣ
( σελ. 206-220 )
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΟΜΑΔΑ Α
ΘΕΜΑ Α 1 1
Να συνδέσετε τα στοιχεία της Α στήλης με τα αντίστοιχα της Β στήλης :
( Μον. 10 )
ΘΕΜΑ Α12
΄΄ Ηνωμένη Αντιπολίτευσις’’ :Σύντομος ορισμός
( Μον. 10 )
ΘΕΜΑ Α 21
Η περίοδος της δημιουργίας της Κρητικής Πολιτείας
(Μον. 20 )
ΘΕΜΑ Α 22
Τα γεγονότα των ετών 1909-1913 για το κρητικό ζήτημα
( Μον. 20 )
ΟΜΑΔΑ Β
Αντλώντας στοιχεία από την πηγή και ανακαλώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να δείξετε τους λόγους επικράτησης της επανάστασης του Θέρισου.
(Από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους)
(Μον. 40 )
Η οργάνωση του ένοπλου κινήματος του Θερίσου βασίστηκε στη δυναμική προσαρμογή στην πραγματική κατάσταση και στην παρακόλουθη και κατάλληλη αξιοποίηση των ειδικών τοπικών και των γενικότερων διεθνών συνθηκών. Ό Βενιζέλος είχε σταθμίσει με ακρίβεια τη σύμπτωση των εσωτερικών και των εξωτερικών παραγόντων που καθιστούσαν εξαιρετικά δύσκολη τη βίαιη καταστολή του κινήματος. Ό ύπατος αρμοστής δε διέθετε παρά το ένοπλο σώμα της χωροφυλακής, αδύναμο αριθμητικά — 1.100 περίπου άνδρες—, για να αποκαταστήσει την Έννομη τάξη στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Οι διπλωματικοί εκπρόσωποι εξάλλου, των προστάτιδων Δυνάμεων, υπεύθυνοι για τη δράση των αντιπροσωπευτικών ευρωπαϊκών αγημάτων στη Μεγαλόνησο, χαρά την κοινή επιθυμία τους — με προεξάρχοντες τον "Άγγλο και το Ρώσο πρόξενο — να αντιδράσουν άμεσα στην επαναστατική πρόκληση ήταν φυσικό τελικά να εμπλακούν σε εγγενείς δυσχέρειες, σε διαφωνίες και σε αντιφατικές πιέσεις. Η αντιγνωμία γύρω από τον καθορισμό των μέσων και των μεθόδων για την καταστολή του κινήματος, ή ανεπάρκεια των διεθνών στρατευμάτων σι αριθμό ανδρών — 1.800 αρχικά, 3.000 αργότερα, μετά την άφιξη των ενισχύσεων — και σε πολεμικά μέσα, αλλά και ή διστακτικότητα των δημοκρατικών κυβερνήσεων του Λονδίνου, της Ρώμης και των Παρισίων να λάβουν μέτρα ικανά να προκαλέσουν αιματοχυσία και να εξεγείρουν την κοινή γνώμη, αποτέλεσαν βασικούς ανασταλτικούς παράγοντες στην ανάληψη αποτελεσματικών στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον των επαναστατών.
Οι ειδικές αυτές παρατηρήσεις αρκούν για να παράσχουν την πρώτη ερμηνεία της ανακόλουθης τακτικής των Δυνάμεων, ή οποία και επέτρεψε την εδραίωση και την οκτάμηνη παράταση της επαναστατικής δραστηριότητας. Η αναζήτηση σκοτεινών ενεργειών και παλίμβουλων προθέσεων, ιδίως βρετανικών, η οποία καλλιεργήθηκε από τους φιλοπριγκιπικούς κύκλους. και οδήγησε μέχρι πρόσφατα σε σοβαρές παρερμηνείες. αποδεικνύεται. κάτω από το φως της συστηματικής έρευνας. τελείως αβάσιμη. Η κατευθυντήρια γραμμή των Προστάτιδων Δυνάμεων στο Κρητικό ζήτημα κατέτεινε στη μακρύτερη συντήρηση του αρμοστειακού καθεστώτος με τις μικρότερες δυνατές θυσίες σε διπλωματικές παραχωρήσεις. σε χρήμα και σε άνδρες.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (Διάρκεια δύο διδακτικές ώρες)
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑ :
ΚΡΗΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΒΑΘΜΟΣ
( σελ. 206-220 )
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΟΜΑΔΑ Α
ΘΕΜΑ Α 1 1
Να συνδέσετε τα στοιχεία της Α στήλης με τα αντίστοιχα της Β στήλης :
ΘΕΜΑ Α12
‘’ Κρητική Τριανδρία’’ : Σύντομος ορισμός
( Μον. 10 )ΘΕΜΑ Α21
Η Αρμοστεία του Αλέξανδρου Ζαΐμη
(Μον.20 )ΘΕΜΑ Α22
Η μετάκληση του Βενιζέλου στην Αθήνα και οι επιπτώσεις στο Κρητικό ζήτημα
( Μον. 20 )ΟΜΑΔΑ Β
Αντλώντας στοιχεία από την πηγή και ανακαλώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να δείξετε τους λόγους που οδήγησαν ,βαθμηδόν, στην κήρυξη της επανάστασης του Θερίσου.
(Αποσπάσματα από την Ιστορία του Ελληνικού Έθνους)
Πίσω, πράγματι, από την επίκληση του άτοπου επιχειρήματος ότι ή πολιτική παρουσία του Βενιζέλου αντιπροσώπευε «αληθή επιβουλήν» κατά της εθνικής ιδέας, δύσκολα ελάνθανε, όχι τόσο ή ενσυνείδητη υστεροβουλία, όσο ή εσφαλμένη εκτίμηση των καθοριστικών δεδομένων της Κρητικής πολιτικής πραγματικότητας και οι παρορμήσεις τής αυταρχικής ατομικής ιδιοσυστασίας του πρίγκιπα. "Αντί να ευνοήσει, πρώτος αυτός, την αφομοίωση των εσωτερικών αντιθέσεων στο πλαίσιο τής πολιτειακής νομιμότητας, ό ύπατος αρμοστής, με την τακτική τής απηνούς διώξεως του Βενιζέλου και των πολιτικών φίλων του, εξέθρεψε ουσιαστικά την αντιπολιτευτική αντίδραση και διεύρυνε το χάσμα ανάμεσα στην αρμοστειακή εξουσία και στην αντιπολιτευτική μειοψηφία.
Ή ιδιαίτερη όμως κλίση του προς τις μεθόδους της συγκεντρωτικής δια κυβερνήσεως και η απέχθεια προς την πρακτική του κοινοβουλευτισμού
ήταν φυσικό να τον τρέψουν τελικά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ή ουσιαστική κατάργηση του πολιτικού διαλόγου, η εκτροπή της διοικήσεως σε πράξεις αυθαίρετες και ο ουσιαστικός αποκλεισμός των Κρητών από τη διαδικασία για τη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων, αποτέλεσαν τις ακραίες αδυναμίες τής αρμοστειακής διακυβερνήσεως στο πολιτικό
και στο διοικητικό πεδίο.
ήταν φυσικό να τον τρέψουν τελικά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ή ουσιαστική κατάργηση του πολιτικού διαλόγου, η εκτροπή της διοικήσεως σε πράξεις αυθαίρετες και ο ουσιαστικός αποκλεισμός των Κρητών από τη διαδικασία για τη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων, αποτέλεσαν τις ακραίες αδυναμίες τής αρμοστειακής διακυβερνήσεως στο πολιτικό
και στο διοικητικό πεδίο.
Ο διορισμός των δημοτικών αρχών, ό περιορισμός του δικαιώματος του συνέρχεσθαι, η διοικητική ανάκληση της αδείας για την έκδοση εφημερίδας, μέτρα βασισμένα σε αποφάσεις τής ίδιας της βουλής, υπογράμμιζαν την ανεξέλεγκτη παντοδυναμία της φιλοπριγκιπικής πλειοψηφίας σε βάρος των ουσιαστικών εγγυήσεων του Συντάγματος.
Το τελευταίο, εξάλλου, αυτό φαινόμενο έτεινε να συνδυασθεί ολοένα και περισσότερο με την εκχώρηση της ουσιαστικής διαχειρίσεως
των πολιτικών θεμάτων σε Αθηναίους συμβούλους και δημόσιους λειτουργούς και την προώθηση τους στις καίριες θέσεις της διοικήσεως.
των πολιτικών θεμάτων σε Αθηναίους συμβούλους και δημόσιους λειτουργούς και την προώθηση τους στις καίριες θέσεις της διοικήσεως.
Η συγκεφαλαίωση των αρνητικών στοιχείων τής πριγκιπικής διακυβερνήσεως θά ήταν οπωσδήποτε αφελής, χωρίς την αναφορά στην οικονομική δυσπραγία τής Μεγαλονήσου. Η έλλειψη τεχνικών μέσων και χρηματικών πιστώσεων ανέστελλε εξακολουθητικά την ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής. Η αδυναμία για την ανάληψη των βασικών έργων υποδομής — λιμένων, μέσων και οδών επικοινωνίας — ήταν βασικά συνυφασμένη με την πενιχρότητα των οικονομικών πόρων του αυτόνομου Κρητικού οργανισμού. Χωρίς εντούτοις να υιοθετηθεί ή ακραία άποψη περί της ενσυνείδητης τάχα αντιδράσεως του πρίγκιπα σε κάθε μέτρο ικανό να αποστερήσει το επιχείρημα της οικονομικής στασιμότητας ως μέσο για τον εκβιασμό τής ενωτικής λύσεως, θα ήταν δυνατό να υποστηριχθεί ότι ή συστηματική ώθηση προς την οικονομική ανασύνταξη και ανάπτυξη τής Μεγαλονήοου δεν είχε αποτελέσει πρωταρχικό σκοπό για τις αρμοστειακές αρχές, αποκλειστικά σχεδόν προσηλωμένες στην ταχύτερη δυνατή επιδίωξη τής ενώσεως.
(Μον. 40 )