Φίλοι καλωσορίσατε




Καλωσήρθατε στο blog
Ιστορία Κατεύθυνσης, μια σελίδα όπου επιχειρώ να καταχωρίζω οργανωμένα το υλικό που χρησιμοποιώ διδάσκοντας το μάθημα της Ιστορίας (Θεωρητικής κατεύθυνσης/ Προσανατολισμού) στην Τρίτη Τάξη του Λυκείου.

Β3. Η Σύμβαση της Λοζάνης...



Οι σημειώσεις του μαθήματος









Πηγή:users.sch.gr/nemfelonis/mikrpiges.ppt.ppt200px-ekkatharistiki_dilosi_ellinotourkikis_antallagis_plythismon_sel1_19271216a.jpg


Δήλωσις Εκκαθαρίσεως Περιουσίας κατά την ανταλλαγή ελληνοτουρκικών πληθυσμών (1923-1927).

turk-greek11.jpg
Η Τουρκία και η Ελλάδα ερίζουν (γελοιογραφία από τον τύπο της εποχής)




Η υπογραφή της Σύμβασης της Λοζάνης μέσα από το αρχείο της ΕΡΤ



Το κείμενο του σχολικού βιβλίου

3. Η Σύμβαση της Λοζάνης και η ανταλλαγή των πληθυσμών 
 
Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφηκε η Συνθήκη ειρήνης της Λοζάνης. Έξι μήνες πριν, στις 30 Ιανουαρίου 1923, είχε υπογραφεί η ελληνοτουρκική Σύμβαση, η οποία ρύθμιζε την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Προβλεπόταν η υποχρεωτική ανταλλαγή μεταξύ των Ελλήνων ορθοδόξων κατοίκων της Τουρκίας και των Μουσουλμάνων κατοίκων της Ελλάδας. Αυτή θα ίσχυε τόσο γι' αυτούς που παρέμεναν στις εστίες τους, όσο και για εκείνους που είχαν ήδη καταφύγει στην ομόθρησκη χώρα. Μάλιστα, η ανταλλαγή ίσχυσε αναδρομικά για όλες τις μετακινήσεις που έγιναν από τη μέρα που κηρύχθηκε ο Α' Βαλκανικός πόλεμος (18 Οκτωβρίου 1912). Από την ανταλλαγή αυτή εξαιρέθηκαν οι Έλληνες ορθόδοξοι της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης.
 




11. Μαρτυρίες Μικρασιατών προσφυγών για την άφιξή τους στην Ελλάδα
Στη Μερσίνα μείναμε μια βδομάδα στα σύρματα... ύστερα ήρθε το βαπόρι και μας πήρε. Στο ταξίδι έκανε φουρτούνα και οι γυναίκες λιγοθυμούσαν από το φόβο τους. Άκουγες φωνές, κλάματα. Εγώ είχα μαζί μου τον άντρα μου, τη μάνα μου και τα τρία παιδιά μου, το Χαράλαμπο, το Δημήτρη και τη Μαρίκα, από ένα ως έξι χρονώ. Ευτυχώς δεν έπαθα τίποτε• άφησα τα παιδιά σε μια γωνιά του βαποριού κοντά στη μάνα μου και κουβαλούσα νερό στις λιπόθυμες γυναίκες. Μερικοί άνθρωποι δε βάσταζαν από τα βάσανα που τράβηξαν και πέθαναν στο βαπόρι• τους έδεσαν με σίδερα και τους πέταξαν στη θάλασσα. Επιτέλους φτάσαμε στον Πειραιά. Άλλοι κατέβηκαν εκεί• εμείς συνεχίσαμε το ταξίδι για την Καβάλα. Μας πήγαν στο Τσινάρ Ντερέ, κοντά στη σημερινή Νέα Καρβάλη. Δυο χρόνια μείναμε εκεί κάτω από τα τσαντίρια. Ο κόσμος αρρώσταινε και πέθαινε κάθε μέρα. Πέθανε ο άντρας μου, πέθανε και το παιδί μου ο Χαράλαμπος. Τη νύχτα έρχονταν τα τσακάλια, σκάβανε τους τάφους και έτρωγαν τους πεθαμένους. Δεν ξέραμε στο χωριό μας τέτοια αγρίμια• είχαν, να, κάτι τέτοια μεγάλα δόντια...
Αχ! καλύτερα να μη γινόταν η Ανταλλαγή, να μέναμε στα Κενάταλα. Εκεί έξι μήνες δουλεύαμε, έξι μήνες καθόμαστε και τρώγαμε. Πάλι όμως μπορούσε να γίνει αυτό, να μη φεύγαμε; Τί θα κάναμε ανάμεσα στους Τούρκους; Εδώ τουλάχιστον, είμαστε σε χριστιανικό έθνος.
(Μαρτυρία Δέσποινας Συμεωνίδου από το χωριό Κενάταλα της Καππαδοκίας, κοντά στο Γκέλβερι).
Η Έξοδος (έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών), τόμ. Β , σ. 17- 18.
Οι ανταλλάξιμοι, σύμφωνα με τη σύμβαση ανταλλαγής:
  • θα απέβαλαν την παλιά ιθαγένεια και θα αποκτούσαν την ιθαγένεια της χώρας στην οποία θα εγκαθίσταντο,
  • είχαν δικαίωμα να μεταφέρουν την κινητή περιουσία τους,
  • είχαν δικαίωμα να πάρουν από το κράτος στο οποίο μετανάστευαν ως αποζημίωση περιουσία ίσης αξίας με την ακίνητη περιουσία που εγκατέλειπαν φεύγοντας,
  • θα διευκολύνονταν στη μετακίνηση τους από τη Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής12.
Η συμφωνία αυτή για ανταλλαγή πληθυσμών διέφερε από τις προηγούμενες. Καθιέρωνε για πρώτη φορά τη μαζική μετακίνηση πληθυσμών και είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα, ενώ οι μέχρι τότε συμφωνίες προέβλεπαν εθελοντική μετανάστευση κατοίκων κάποιων επίμαχων περιοχών.

12. Τα πέντε πρώτα άρθρα της Σύμβασης της Λοζάνης
ΣΥΜΒΑΣΙΣ
Αφορώσα την ανταλλαγήν των Ελληνοτουρκικών πληθυσμών και Πρωτόκολλον, υπογραφέντα την 30ην Ιανουαρίου 1923. Η Κυβέρνησις της Μεγάλης Εθνοσυνελεύσεως της Τουρκίας και η Ελληνική Κυβέρνησις συνεφώνησαν επί των ακολούθων όρων.
Άρθρον 1.
Από της 1 Μαΐου 1923, θέλει διενεργηθή η υποχρεωτική ανταλλαγή των Τούρκων υπηκόων Ελληνικού Ορθοδόξου θρησκεύματος, εγκατεστημένων επί των τουρκικών εδαφών, και των Ελλήνων υπηκόων Μουσουλμανικού θρησκεύματος, εγκατεστημένων επί των ελληνικών εδαφών.
       Τα πρόσωπα ταύτα δεν θα δύνανται να έλθωσιν ίνα εγκατασταθώσιν εκ νέου εν Τουρκία ή αντιστοίχως εν Ελλάδι, άνευ της αδείας της Τουρκικής Κυβερνήσεως ή αντιστοίχως της Ελληνικής Κυβερνήσεως.
Άρθρον 2.
Δεν θα περιληφθώσιν εις την εν τω πρώτω άρθρω προβλεπομένην ανταλλαγην: α) οι Έλληνες κάτοικοι της Κων/πόλεως, β) οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης
      Θέλουσι θεωρηθή ως Έλληνες κάτοικοι της Κων/πόλεως πάντες οι Έλληνες οι εγκατεστημένοι ήδη προ της 30 Οκτωβρίου 1918, εν τη περιφερεία της Νομαρχίας Κωνσταντινουπόλεως, ως αύτη καθορίζεται δια του Νόμου του 1912.
      Θέλουσι θεωρηθή ως Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης πάντες οι Μουσουλμάνοι οι εγκατεστημένοι εν τη περιοχή ανατολικώς της μεθορίου γραμμής της καθορισθείσης τω 1913, δια της Συνθήκης του Βουκουρεστίου.
Άρθρον 3.
Οι Έλληνες και οι Μουσουλμάνοι, οι εγκαταλείψαντες ήδη από της 18 Οκτωβρίου 1912 τα εδάφη, ων οι Έλληνες και Τούρκοι κάτοικοι θέλουσιν αμοιβαίως ανταλλαγή, θα θεωρηθώσι περιλαμβανόμενοι εν τη ανταλλαγή τη προβλεπομένη εν τω 1 άρθρω.
      Η έκφρασις «μετανάστης» εν τη παρούση συμβάσει, περιλαμβάνει πάντα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα τα μέλλοντα να μεταναστεύσωσιν ή έχοντα μεταναστεύσει από της 18 Οκτωβρίου 1912.
Άρθρον 4.
Πάντες οι ικανοί άρρενες, οι ανήκοντες εις τον Ελληνικόν πληθυσμόν, ων αι οικογένειαι εγκατέλειψαν ήδη το τουρκικόν έδαφος, οι κρατούμενοι νυν εν Τουρκία, θα αποτελέσωσι το πρώτον τμήμα εξ Ελλήνων, οίτινες θα σταλώσιν εις Ελλάδα συμφώνως τη παρούση συμβάσει.
Άρθρον 5.
Υπό την επιφύλαξιν των διατάξεων των άρθρων 9 και 10 της παρούσης συμβάσεως, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και αι απαιτήσεις των εν Τουρκία Ελλήνων ή των εν Ελλάδι Μουσουλμάνων, ουδόλως θέλουσι θιγή συνεπεία της γενησομένης δυνάμει της παρούσης συμβάσεως ανταλλαγής.

Όταν έγινε γνωστή η υπογραφή της Σύμβασης και οι όροι της, οι πρόσφυγες που βρίσκονταν στην Ελλάδα αντέδρασαν έντονα. Σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας συγκρότησαν συλλαλητήρια, διατρανώνοντας την απόφασή τους να εμποδίσουν την εφαρμογή της13. Η πραγματικότητα όμως, όπως είχε διαμορφωθεί μετά την έξοδο χιλιάδων Ελλήνων από τις πατρογονικές εστίες τους και την άρνηση της Τουρκίας να δεχτεί την επιστροφή τους, ανάγκασε την ελληνική αντιπροσωπεία να συμφωνήσει. Εξάλλου η υπογραφή της Σύμβασης υποβοηθούσε τις βλέψεις των ηγετών των δύο χωρών (Βενιζέλου και Κεμάλ) για τη διασφάλιση και αναγνώριση των συνόρων τους, την επίτευξη ομοιογένειας και την απρόσκοπτη ενασχόληση με την εσωτερική μεταρρύθμιση και ανάπτυξη. Σύμφωνη ήταν και η Κοινωνία των Εθνών. Οι πρόσφυγες έμειναν με την πικρία ότι το δίκαιο και τα συμφέροντά τους θυσιάστηκαν στο βωμό των συμφερόντων του ελληνικού κράτους.
Με βάση το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης ιδρύθηκε η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν έντεκα μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και τρία μέλη-πολίτες ουδέτερων κατά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο κρατών) με αρμοδιότητα τον καθορισμό του τρόπου μετανάστευσης των πληθυσμών και της εκτίμησης της ακίνητης περιουσίας των ανταλλαξίμων.
 
13. Ψήφισμα που εγκρίθηκε από τους πρόσφυγες της Αθήνας στην Ομόνοια, στο πάνδημο συλλαλητήριο της 21-1-1923 που οργανώθηκε για να εκφραστεί η αντίθεσή τους στην υποχρεωτική ανταλλαγή.
«Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης και του Εύξεινου Πόντου ... θεωρούν ότι η Ανταλλαγή των ελληνικών πληθυσμών της Τουρκίας που ανέρχονται σε ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες απέναντι σε τριακόσιες χιλιάδες μουσουλμάνους της Ελλάδας ... πλήττει καίρια την παγκόσμια συνείδηση και την παγκόσμια ηθική... ότι είναι αντίθετη προς τα ιερότερα δικαιώματα του ανθρώπου, της ελευθερίας και ιδιοκτησίας- ότι το σύστημα της Ανταλλαγής αποτελεί νέα και κεκαλυμμένη μορφή αναγκαστικού εκπατρισμού και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης που κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να θέσει σε εφαρμογή παρά τη θέληση των πληθυσμών. Ότι οι ελληνικοί πληθυσμοί της Μικρασίας, αυτόχθονες από πανάρχαιους χρόνους στη γη που κατοικούσαν και πάνω στην οποία τα δικαιώματά τους είναι αναπαλλοτρίωτα και απαράγραπτα, δεν μετανάστευσαν με τη θέλησή τους αλλά εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους αντιμετωπίζοντας το φάσμα της σφαγής. ... Οι αλύτρωτοι Έλληνες συναγμένοι εδώ και σε άλλες πόλεις και νησιά της Ελλάδας αποφασίζουν και ψηφίζουν ομόφωνα να αξιώσουν τη δυνατότητα να παλιννοστήσουν στις πατρίδες τους κάτω από ουσιαστικές συνθήκες εγγύησης που θα καταστήσουν αυτήν την παλιννόστηση πραγματοποιήσιμη ... Σε αντίθετη περίπτωση καταγγέλλουν την αδικία που τους γίνεται, σαν μία προσβολή δίχως προηγούμενο κατά της ανθρωπότητας και του πολιτισμού.»

Πρόχειρα προσφυγικά καταλύματα
εικόνα
ΠΗΓΕΣ

1.Η Συνθήκη της Λοζάνης

Αντλώντας στοιχεία από το ιστορικό παράθεμα και από τις ιστορικές σας γνώσεις να δικαιολογήσετε την κριτική (θετική και αρνητική) που δέχτηκε από τους Έλληνες ο Βενιζέλος για τις ενέργειές του στις διαπραγματεύσεις της Λοζάνης (Νοέμβρης 1922-Ιούλης 1923)

Η περίοδος από το 1923 μέχρι το 1928 ακολουθεί τη μικρασιατική καταστροφή και χαρακτηρίζεται από μία προσπάθεια οικονομικής και πολιτικής ανόρθωσης του ελληνικού κράτους. Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής το 1923, σηματοδοτείται από την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης……………………………………….

Μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στο Μικρασιατικό μέτωπο, οι ενέργειες της Αντάντ συγκεντρώθηκαν σε ένα στόχο. Στην προσπάθεια να ματαιωθεί πιθανή επίθεση του Κεμαλικού στρατού στη ζώνη των Στενών και στην Κων/πολη. Το θέμα της Συνδιασκέψεως της Ειρήνης άρχισε να αντιμετωπίζεται πιο σοβαρά. μόνο μετά την υπογραφή της συμφωνίας των Μουδανιών στις 28 Σεπτεμβρίου 1922. Η κυβέρνηση της Άγκυρας πρότεινε τη Σμύρνη ως τόπο διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων και άφηνε να εννοηθεί ότι δε θα έπαιρνε μέρος στις διαπραγματεύσεις εάν οι σύμμαχοι δεν έκαναν αποδεκτή την πρόταση πραγματοποίησης της συνδιάσκεψης σε τούρκικο έδαφος. Τελικά, επιλέχτηκε η Λωζάννη της Ελβετίας λόγω της ουδετερότητάς της και για να αποφευχθούν και οι συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων της Αντάντ που αφορούσαν τον τόπο διεξαγωγής της Συνδιάσκεψης.

Οι συζητήσεις κράτησαν από το Νοέμβρη του 1922 μέχρι τον Ιούλη του 1923 (με μια διακοπή δυόμισι μηνών 31 Ιανουαρίου 1923 μέχρι 20 Απριλίου 1923) και αναλώθηκαν στα ακόλουθα κύρια θέματα. α) Ρύθμιση του καθεστώτος των Στενών που να εξυπηρετούνται τα διεθνή συμφέροντα, κυρίως αυτά των δυνάμεων της Αντάντ β) Την τύχη της πετρελαιοφόρας περιοχής της Μοσούλης (που είχαν καταλάβει στρατιωτικά οι Άγγλοι τον Οκτώβριο του 1922) και τα πετρέλαια της οποίας εποφθαλμιούσαν Άγγλοι, Γάλλοι και Αμερικάνοι και γ) Την κατάργηση των διομολογήσεων -που ζητούσαν οι Τούρκοι- ή τη διατήρησή τους -που επιθυμούσαν οι σύμμαχοι-

Το δύσκολο έργο της εκπροσώπησης της Ελλάδας η ελληνική επαναστατική κυβέρνηση το είχε αναθέσει στο Βενιζέλο. Ρόλος τραγικός για τον οραματιστή της Μεγάλης Ιδέας να διαπραγματεύεται τον οριστικό ακρωτηριασμό της. Τα κυριότερα στελέχη της ελληνικής αντιπροσωπίας εκτός του Βενιζέλου θα ήταν ο Α. Μιχαλακόπουλος και ο Δ. Κακλαμάνος. Το έργο του Βενιζέλου παρουσίαζε πολλές δυσκολίες. Στην Αθήνα η μετεπαναστατική κατάσταση ήταν συγκεχυμένη. Στους κόλπους της ίδιας της επανάστασης δεν υπήρχε αρμονία. Από νωρίς είχε προβάλλει η πτέρυγα των αδιάλλακτων με επικεφαλής το στρατηγό Πάγκαλο και το ναύαρχο Χατζηκυριάκο. Αλλά και ο πολιτικός κόσμος της βενιζελικής παράταξης είχε χάσει την ενότητά του. Ηγετικές φυσιογνωμίες είχαν προβάλλει (Παπαναστασίου, Μιχαλακόπουλος, Καφαντάρης), ενώ πολλά στελέχη είχαν παύσει να υπακούουν τον απομακρυσμένο αρχηγό τους. Ο λαός εξάλλου περίμενε το Βενιζέλο να κάνει θαύματα, να μετατρέψει την Ελλάδα από χαμένη σε θριαμβεύτρια. Ο Βενιζέλος στη Λωζάννη, αντιλαμβάνονταν τις διαθέσεις των Συμμάχων και διέθετε πείρα, ώστε να καταλαβαίνει ότι το εγχείρημα ενός νέου πολέμου ήταν παρακινδυνευμένο. Πολλοί έκριναν ότι στη συνθήκη της Λωζάννης, η ειρήνη που πέτυχε ο Βενιζέλος ήταν ατυχής. Ο ίδιος θα πει "Το ζήτημα δεν είναι αν οι όροι της ειρήνης η οποία υπεγράφη μετά την ήττα μας είναι επιβλαβείς. Το ζήτημα είναι αν ημπορούσε να είναι καλυτέρα."

Τα κύρια θέματα της συνθήκης ήταν φανερό ότι ήταν ξένα προς την Ελλάδα. Με τη συνθήκη και τις συμφωνίες , τις δηλώσεις και τα πρωτόκολλα που τη συνόδευαν αποφασίστηκαν


* Η Ανατολική Θράκη, τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και τα Στενά αποδόθηκαν οριστικά στους Τούρκους. Τα Δωδεκάνησα αναγνωρίστηκαν ως ιταλική κτήση.
* ………………………………………………………………………….
* Οι σύμμαχοι παραιτήθηκαν από το ζήτημα της καταβολής των πολεμικών αποζημιώσεων από μέρους της Τουρκίας η κεμαλική αντιπροσωπεία δέχτηκε να εγκαταλείψει ανάλογη απαίτηση αν η Ελλάδα με ανταλλαγή παραχωρήσει το Καραγάτς στους Τούρκους. Με ξεχωριστή ελληνοτουρκική σύμβαση που συμφωνήθηκε απευθείας μεταξύ Βενιζέλου και Ινονού στις 30 Ιανουαρίου 1923, διευθετήθηκε το ζήτημα της ανταλλαγής των πληθυσμών. Περίπου 1.300.000 Έλληνες εγκατέλειψαν τις εστίες τους -πριν ή μετά τη σύμβαση από το 1912 ως το 1925 κι έγιναν πρόσφυγες στην Ελλάδα και περίπου 500.000 Τούρκοι ακολούθησαν τον αντίστροφο δρόμο. Έμενε εκκρεμές το ζήτημα της ανταλλαγής των περιουσιών τους . Εξαιρέθηκαν οι Έλληνες της Κων/πολης και των δύο νησιών στην είσοδο των Δαρδανελλίων, ΄Ιμβρου και Τενέδου και οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης.


Σε γενικές γραμμές η Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης έγινε αποδεκτή με ικανοποίηση από τους Έλληνες .Υπήρξαν βέβαια πολιτικοί κύκλοι οι οποίοι κατηγόρησαν το Βενιζέλο διότι δέχτηκε την ανταλλαγή των πληθυσμών. ΄Όμως δεν είχε άλλες επιλογές. Παρόλη την αρνητική κριτική που ασκήθηκε εκείνο το διάστημα εναντίον του, δε μεταβλήθηκε η πεποίθηση ότι το έργο του Βενιζέλου και της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν δύσκολο αλλά και αξιόλογο. Με δεδομένη την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα και το είδος των σχέσεων της χώρας μας με τις δυνάμεις, η συμφωνία της Λωζάννης υπήρξε η καλύτερη που θα μπορούσε να επιτευχθεί.

( ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ)


2.Από το θρίαμβο των Σεβρών στην ταπείνωση της Λοζάνης

Συνθέτοντας στοιχεία που θα αντλήσετε από το ιστορικό παράθεμα με τις ιστορικές σας γνώσεις να δείξετε ποιοι λόγοι υποχρέωσαν την Ελλάδα να υπογράψει τη Συνθήκη ειρήνης της Λοζάνης

Η Ελλάδα προσανατολισμένη προς τη διασπασμένη πλέον Αντάντ και ουσιαστικά εξαρτημένη από την Αγγλία, βρίσκεται στην πιο δυσχερή θέση από την ημέρα της αποβίβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη το Μάιο του 1919. Είναι δέσμια τη δικής της τυχοδιωκτικής πολιτικής αλλά και θύμα των στρατιωτικών και κυρίως οικονομικών συμφερόντων των υποτιθέμενων φίλων και συμμάχων, που με κυνικότατο τρόπο επεδίωκαν να διασφαλίσουν.

Στις 8 Σεπτέμβρη του 1922 ο Ιταλός υπουργός των Εξωτερικών κάλεσε τον Έλληνα πρεσβευτή Μεταξά, για να του κοινοποιήσει ότι η Ιταλία ενόψει της σύγκλησης συνδιάσκεψης για τον κανονισμό του Ανατολικού Ζητήματος, θεωρεί έκπτωτες τις ειδικές συμφωνίες με την Ελλάδα για τα Δωδεκάνησα.

Η διπλωματική ιδιοφυΐα του Βενιζέλου δεν ήταν παρούσα για να αντιμετωπίσει τη νέα ιταλική πρόκληση. Ο θριαμβευτής των Σεβρών, που δεν είχε εκλεγεί ούτε καν βουλευτής στις εκλογές του Νοέμβρη του 1920, πικραμένος είχε αποχωρήσει από την πολιτική. Η μισαλλοδοξία και τα διχαστικά πάθη πέτυχαν να ακυρώσουν ό,τι με κόπους και αίμα είχε κερδηθεί στα διπλωματικά τραπέζια και στα πεδία των μαχών.


Οι μεγάλες Δυνάμεις αδιαφορούν για την πρωτοφανή ασυνέπεια της ιταλικής εξωτερικής πολιτικής και αρκούνται σε απλές διαμαρτυρίες και διακοινώσεις.
Οι διακηρυγμένες αρχές "περί αυτοδιάθεσης των λαών" για τις οποίες, υποτίθεται, πολέμησαν, είναι ήδη γράμμα κενό


Είναι φανερό ότι κάτω από τις παραπάνω διαμορφωμένες καταστάσεις στο εσωτερικό και εξωτερικό μέτωπο η Ελλάδα "οδηγείται" σε μια νέα διάσκεψη της ειρήνης με στόχο να περισωθεί ό,τι πλέον της απέμεινε.

Διπλωματικός εκπρόσωπος της Χώρας ορίζεται ο Ελ. Βενιζέλος ο οποίος βλέπει την κρισιμότητα των περιστάσεων και δέχεται να τεθεί επικεφαλής της ελληνικής διπλωματικής αποστολής στη Λωζάνη προκειμένου να συναφθεί "έντιμος ειρήνη". Ρόλος τραγικός για τον οραματιστή της Μεγάλης Ιδέας, το θριαμβευτή της συνθήκης των Σεβρών και δημιουργό της Μεγάλης Ελλάδας, να διαπραγματεύεται τον ακρωτηριασμό της.

Στο μεταξύ, από τις 28 Οκτωβρίου 1922, έχει εγκατασταθεί στην Ιταλία το φασιστικό καθεστώς του Benito Mussolini, που με δήλωσή του προς στον Έλληνα υπουργό Αλεξανδρή, που βρισκόταν στη Ρώμη, εκθέτει με σαφήνεια τις ιταλικές προθέσεις για προσάρτηση της Δωδεκανήσου.

Από την άλλη πλευρά η Τουρκία, αν και ηττημένη του ευρωπαϊκού πολέμου, μετά τη μικρασιατική καταστροφή υπαγορεύει τους όρους της στη διάσκεψη της ειρήνης και διαπραγματεύεται από θέση ισχύος, ερήμην των πρώτων νικητών, που έχουν εγκαταλειφθεί από τους συμμάχους της.

Η Ελλάδα είναι περισσότερο παρά ποτέ μόνη.

Η συνθήκη της Λωζάνης υπογράφεται στις 24 Ιουλίου 1923.

(αποσπασμα από μελέτη της Μ. Ηλιοπούλου)



Προσοχή ! ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

«Συνθήκη Λοζάνης- » σελ. 149 – 151 (Στις 24 Ιουλίου … περιοχών) + σελ.151 – 152 (Με βάση … ανταλλαξίμων)

«Ελληνοτουρκική σύµβαση»- σελ . 149 – 151(Στις 24 Ιουλίου … περιοχών)

«Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής»- σελ. 151 – 152 (Με βάση … ανταλλαξίµων)


ΟΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

24 Ιουλίου 1923: [σελ. 149], Συνθήκη Λοζάνης

30 Ιανουαρίου 1923: [σελ. 149], ελληνοτουρκική Σύμβαση Ανταλλαγής πληθυσμών

(18 Οκτωβρίου 1912):[σελ. 150], κήρυξη α' βαλκανικού Πολέμου